психолог жұмысының есебі

Титов атындағы орта мектебі МДШО КММ-нің психологиялық қызметінің  2021-2022  оқу жылындағы атқарған жұмыстардың аналикалық есебі

• Мақсаты: Мектепте білім беру мазмұны мен әдістерін жаңартуда, оқушылардың тұлғалық дамуына және мұғалімдердің кәсіби өсуіне психологиялық тұрғыда демеу көрсету.
• Міндеттері:
• Психологиялық денсаулықтың нығаюына қатер тигізетін салдарды анықтау;
• Балалардың жеке тұлға ретінде қалыптасып, оқуда жетістіктерге жетуіне психологиялық-педагогикалық көмек көрсету (баламен жеке жұмыс, қабілеттілігін анықтау, ауытқудың себептерін анықтап және оларды психологиялық-педагогикалық түзету);
• Баланың қызығушылығын және оның жан-жақты үйлесімді дамуының міндетін басқара отырып, психо-педагогикалық сүйемелдеуді жүзеге асыру;
• Психологиялық тұрғыда баланың даралық, танымдық мүмкіндіктерінің   кеңейуіне көмек көрсету;
• Педагогикалық ұжымдағы психологиялық климатты жандандыруға ықпал ету;
• Ата-аналар мен падагогтарға психологиялық ағартушылық жұмыс жүргізу;

• Жұмыстың негізгі түрлері:
• Диагностика, мониторинг.
• Түзету бағдарламасының жұмысын құру және іске асыру
• Психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу және қолдау
• Алдын-алу
• Кеңес беру
• Жұмыс мазмұны:
• Бірінші сынып оқушыларының мектепке бейімделуі
• Бесінші сынып оқушыларының орта буынға бейімделуіне қолдау көрсету.
• 1,4,5,9,10,11 сынып оқушыларының сабақтан тыс жұмыс шараларына, сабақтарына, ата-аналар жиналысына қатысу.
•  11 сынып оқушыларының мемлекеттік емтихандарға психологиялық тұрғыда қолдау көрсету
•  Мектеп алды даярлық тобындағы балалардың  мектепке психолгиялық дайындығы
• 4 сынып оқушыларының орта буынға бейімделуіне дайындық
•  9 сынып оқушыларымен кәсіби бағыт-бағдар бойынша жұмыс
• 10 сынып  оқушылармен бейімделу жұмыстары
• Суициалды синдромның алдын-алу бойынша іс-шаралар
•  Құқық бұзышылықтың алдын-алу бойынша жұмыстар
•  Мұғалімдермен және жас мамандармен жоспар бойынша жұмыс.

Жаңа оқу жылында біздің  біздің жұмысымыз бірінші сынып оқушыларының арасында  Керн-Йирасек әдістемесін өткізуден басталады. Мақсаты: оқушылардың мектепке психологиялық дайындағымен, мектеп өміріне бейімделуін байқау. Біздің мектепте үш бірінші сынып бар, үш сынып оқушылары да сынақтан өтті.

1 «А» сынып жетекшісі Есенаманова М.К

1 «Ә» сынып жетекшісі Бишеева С.А

1 «Б» сынып жетекшісі Евсеева  С.Н

Бірінші сынып оқушыларының мектепке психологиялық дайындығы Керн-Йиерасек әдістемесі бойынша: Мектепке психологиялық дайындық деңгейі:

Бірінші сынып оқушыларының мектепке психологиялық дайындық
 Керн Йирасек тесті

Бірінші сынып оқушыларының өзін-өзі бағалау деңгейі
 Баспалдақ әдістемесі

Бірінші сынып оқушыларының өзін-өзі бағалау деңгейі 

Шеңберлер әдісі

Үрейлену,  оқу мотивациясы, мектепке деген қарым- қатынас
 Тест «Жануарлар мектебі» 1 «А»

Үрейлену, оқу мотивациясы, мектепке деген қарым- қатынас
 Тест «Жануарлар мектебі» 1 «Ә»

Үрейлену, өзіндік бағалау, оқу мотивациясы, мектепке деген қарым- қатынас
 Тест «Жануарлар мектебі» 1 «Б»

Бірінші сынып оқушыларымен мектепке бейімделу деңгейін қалыптастыру мақсатында, баланың мектепте оқуына психологиялық  дайындығын дамытуға арналған, аптасына 1 сағат психологиялық ойындар мен жаттығулар өткізілді. Өткізілген  әдістемелік  әдістемелердің қорытындысы педагогикалық кеңесте және ата-аналарға  жеке түрінде жеткізілді.  Бірінші сынып оқушыларымен  жүргізілген жұмыстарды  «Керн-Йирасек» әдісі, «Баспалдақ әдісі»,  «Шеңберлер әдісі»,  «Жануарлар мектебі» әдістемелерін негізге ала отырып жүзеге асырдық. Жұмыстың сәтті жақтары осы  аталған жұмыстардың арқасында іске асты. Бұл әдістемелер бірінші сынып оқушыларының   мектепке психологиялық дайындық деңгейін, мектепке үрейін , сонымен қатар,оқу мотивациясын, өзін-өзі бағалауын нақты анықтауға көмектеседі.  Сәтсіз жақтары жоқ. Осы аталған әдістерді келесі жылғы жоспарда қалдыруды жөн деп санаймыз. 

Бесінші сынып оқушыларының ортаңғы буынға икемделу ерекшеліктерін, бейімделу кезеңіндегі  қиындықтарды анықтау мақсатында  бірталай зерттеу жұмыстары жүргізілді. Мектебімізде төрт 5 сынып бар: үш сынып қазақ тілінде оқытылады, бір сынып  орыс тілінде оқытылады.

5 «А» сынып жетекшісі Шаймерденова А.О

5 «Ә» сынып жетекшісі Богисбаева Э

5 «Б» сынып жетекшісі Ақмадияр Г

5 «В» сынып жетекшісі Касымова Л.Р

5 сынып  оқушыларының орта буынға бейімделу деңгейін анықтау мақсатында  төмендегідей әдістер қолданылды:

1. Сауалнама Саған мектепте ұнайды ма?

Оқушылардың мектепке, оқуға және алаңдаушылық деңгейін анықтау.

1. Сауалнама Автор Н.Г Лусканова

Оқушылардың оқу мотивациясын анықтау;

1. Пәндер рейтингі «Түймедақ» әдістемесі
2. Темперамент типін анықтау
3. Д.Ж Макаренко Социлметрия

Алынған мәліметтер сандық және сапалы таңдалып, 5сынып оқушыларының бейімделуі бойынша қорытынды жасалды. Ұсыныстар берілді.

5 А сынып оқушыларының оқу мотивациясын бағалау:

25-30  ұпай   (ең жоғары деңгей)   3 оқушы    14 %

20 – 24 ұпай -жақсы мектеп мотивациясы.   6   оқушы  29  %                                                                                                                                                                            

15-19 ұпай   10   оқушы  47% балалар мектепке оң көзқараспен қарайды, бірақ мектеп 

10 – 14 балл мектептегі мотивацияның төмендігі.  2 оқушы 10%   

5 Ә сынып оқушыларының оқу мотивациясын бағалау:

1. 25-30  ұпай   (ең жоғары деңгей) 9 учащихся  43%
2. 20 – 24 ұпай -жақсы мектеп мотивациясы. 4 оқушы 19%                                                                                                                                                                            
3. 15-19 ұпай  8 оқушы 38% балалар мектепке оң көзқараспен қарайды

5 Б сынып оқушыларының оқу мотивациясын бағалау:

25-30 ұпай (ең жоғарғы деңгей)   1оқушы 4,5%

20-24 ұнай жақсы   жақсы мектеп мотивациясы 5оқущы 22,7%

15-19 ұпай орта деңгей  14 оқушы. 63,6 %10 – 14 баллов – (төмен деңгей) низкая школьная мотивация. 1 

 10 баллов – (өте төмен деңгей ) ммектепке деген жағымсыз қарым –қатынас 1 оқушы. дезадаптация белгісі

5 В сынып оқушыларының оқу мотивациясын бағалау:

25-30 баллов (очень высокий уровень) 2 ученика 9 %- высокий уровень школьной мотивации, учебной активности.  

20-24 балла – (высокий уровень) хорошая школьная мотивация. 

6 ученика 27.2 %15 – 19 баллов – (средний уровень) положительное отношение к школе, но школа привлекает больше внеучебными сторонами. 8 ученика 36.3 4. 10 – 14 баллов – (низкий уровень) низкая школьная мотивация. 5 ученика 22.7%- 

Тест автор Т.А Нежнова

Оқушылардың мектепке және оқуға деген қатынасын анықтау.

5 А сынып оқушыларының мектепке деген қарым-қатынасы:

1. Мектеп өміріне қанағаттанбау  және оқуға деген ұмтылысы төмен деңгейдегі  3 оқушы:  Ғалымжан Диляра, Айтбек Әділ

2. Сыныптағы достық қарым-қатынас деңгейі төмен 2 оқушы  Иргебаева Дина, Менкібай Ғани, Қалмұратұлы Нұрасыл, Жақсылықов Ернар, Қажайұлы Ерсұлтан

2. Оқу процесіне байланысты мазасыздық   жоғары 3 оқушы: Айтбек Әділ, Қажайұлы Ерсұлтан, Сержан Ақниет

3. Өзін-өзі бағалау.Баланың өзіне деген сенімділік төмен деңгейі  2 оқушы: Айтбек Әділ,  Жақсылықов Ернар

4. Денсаулық жағдайына шағымдану 5 оқушы: Айтбек Әділ, Қажайұлы Ерсұлтан, Ораш Ерасыл, Қалмұратұлы Нұрасыл, Жасболат Малика.

5 Ә сынып оқушыларының мектепке деген қарым-қатынасы:

1.сыныптағы достық қарым-қатынас деңгейі төмен 2 оқушы Тасқынбай Али, Қуас Азамат. 

2. оқу процесіне байланысты мазасыздық 6 оқушы:  Марат Алдияр,Жанысұлы Рамазан,  Өмірқызы Шуақ, Сәбетқали Дамир, Болатхан Танжарық,  Мужикенова Балжан, 

3. Өзін-өзі бағалау.Баланың өзіне деген сенімділік деңгейі  2 оқушы: Тасқынбай Али, Тәңірберлі Айханым

4. Денсаулық жағдайына шағымдану 5 оқушы:  Құмархан Мансур, Марат Алдияр, Өмірқызы Шуақ, Алмасова Азиза, Мужикенова Балжан.

5 Б сынып оқушыларының мектепке деген қарым-қатынасы:

1.Оқу процесіне байланысты мазасыздық 7 оқушы: Сапығажы Кәусар, Сейтбек Айзере, Бекежан Бексұлтан, Бубетова Мадина, Сарбай Акнұр, Бекмұрат Нұрай, Қанжалим Мансур.                                                                                                                                                    2. Өзін-өзі бағалау. Баланың өзіне деген сенімділік деңгейі 1 оқушы: Бубетова Мадина                              3. Денсаулық жағдайына шағымдану 3 оқушы:   Серік Меруерт, Бубетова Мадина, Сарбай Акнұр.

5 В сынып оқушыларының мектепке деген қарым-қатынасы:

Не удовлетворенность школьной жизнью 4 учеников:  Кресова Елизовета, Тузиков Арсен, Серикова Ксения, Токтар Асем.                                                                                    2.дружеские отношение в классе 7 учеников: Айткен Алдияр, Тутеева Фариза, Чалова Екатерина, Амангельді Тимур, Серикова Ксения, Буракова Александра.                                                                                                 3.тревожность, связанная с учебным  процессом 12 учеников: Кресова Елизовета, Бекенова Анель, Айткен Алдияр, Жұмағали Бекжан. Смолин Артур, Чалова Екатерина, Затулина Виолетта, Серикова Ксения,, Аманжолава Карина,Токтар Асем.,Степаненко Багдан,Буракова Александра.                                                                           4.самооценка. Степень уверенности ребенка с своих силах 6  учеников: Кресова Елизовета, Айткен Алдияр, Пиденко Данил, Серикова Ксения, Токтар Асем, Степаненко Багдан.                       5.самочуствие 3 учеников: Кресова Елизовета, Айткен Алдияр, Смолин ,Артур Тузиков Арсен, Серикова Ксения, Аманжолава Карина, Токтар Асем.

Темперамент типін анықтау сауалнаманың қорытындысы бойынша; 

 5 «А» сынып Сангвиник темпераменті. 14 оқушы  60%;  Флегматик темпераменті.  5 оқушы 22 % ; Холерик темпераменті --  1оқушы  4%; Меланхолик темпераменті — 1оқушы  4% 

5 «Ә» сынып Сангвиник темпераменті. 10  оқушы   45 % ; 

Флегматик темпераменті. 5   оқушы  27%;   Холерик темпераменті  1 оқушы;     4,5%   ; Аралас тип  2 оқушы 9%;  Меланхолик темпераменті 4 оқушы   18%  

5 «Б» сынып   34.7%- оқушылар флегматик типті; 30.4%- сангвинник; 17.3%-меланхолик ;  13- холерик типті;

5 «В» сынып  50%- оқушылар флегматик типті; 43,8%- сангвинник;  6.2%- холерик типті;

Дж Морено әдістемесі бойынша сыныптағы оқушылардың мәртебесін, қарым қатынасын анықтаудағы нәтижелер:                                                                   

5 «А» сынып 1 оқушы 4,3% “ жұлдыз”; 4 % 7 оқушы   “қалаулылар”;  56,5% 13 оқушы “ қабылданғандар; 8,6% 2 оқушы “шектеулілер”

5 «Ә» сынып   1 оқушы 5 % “ жұлдыз”; 8 %  11 оқушы   “қалаулылар” 44%;      10 оқушы “ қабылданғандар 40%; 2  оқушы “шектеулілер  8% ”

5 «Б» сынып    2 оқушы 8% “ жұлдыз”;    18 %  5 оқушы   “қалаулылар”;  56,5%   13 оқушы “ қабылданғандар; 8,6% 2 оқушы “шектеулілер”

5 «В» сынып3 оқушы18%“ жұлдыз”;  8 оқушы    50 %   “қалаулылар”;  4   оқушы  25%  “ қабылданғандар; 1  6,2% оқушы “шектеулілер”

«Түймедақ» әдістемесі бойынша пәндерге деген қызығушылықты анықтау бойынша нәтиже:

5 «А» сынып қызықты, оқушылар ұнататын пәндер: матем, ағылшын тілі, орыс тілі, қазақ тілі, музыка, әдебиет. Қызықсыз: жаратылыстану.                                                                                  

5 «Ә» сыныпқызықты, оқушылар ұнататын пәндер: матем, орыс тілі, қазақ тілі,өзін-өзі тану. Қызықсыз: жаратылыстану.

5 «Б» сынып    қызықты, оқушылар ұнататын пәндер: матем, орыс тілі, қазақ тілі, музыка, әдебиет. Қызықсыз: ағылшын, жаратылыстану.

 5 «В» сыныпқызықты, оқушылар үнататын пәндер: Рус яз, естеств, ист каз, всем ист, самопозн, анг, худ труд, ивт.   Қызықсыз: матем, каз яз, англиский.

Пән мұғалімдері   оқушылардың  психологиялық жас ерекшеліктерін, сондай-ақ бесінші сынып оқушыларының  85%-үшін   сабақтарда  және сабақтан тыс  тыс қызметте табысқа жету жағдайларын  жүйелі түрде жасау және/немесе  эмоциялық қолдау көрсету қажет екендігін ескеру қажет. Мектеп және тұлғааралық алаңдаушылықты төмендету үшін пән мұғалімдеріне  мүмкіндігінше оқу талаптарын келісу, бесінші сынып оқушылары мен мектептің басқа да оқушылар арасындағы айырмашылықты ескеру қажет. Бесінші сынып оқушыларының  қиындықтары әр сабақта өзіндік  қарқынға, сөйлеу ерекшеліктеріне, әр мұғалімнің оқыту стиліне бейімделуі мүмкін. Оқушыларға ата-аналарға пән мұғалімдеріне  туындаған мәселелер бойынша педагог-психологтың кеңесі ұсынылады. 

10-сынып оқушылармен бейімделу бойынша жұмыстар да назардан тыс қалмады. Осы бағытта жұмыс жоспары құрылып, балалардың 10 сыныпқа бейімделу процесінде психологиялық қолдау көрсетілді.10 сынып оқушылармен бейімделу процесінде психологиялық қолдау көрсетілді. 10 сыныпқа келген оқушылар жаңадан келген оқушыларға, және сабақтағы қосымша жүктемілеріне бейімделу керек.

Мектеп бойынша төрт 10 сынып бар. Оның үшеуі қазақ тілінде білім алуда, ал 1 сынып орыс тілінде білім алады.

10 «А» сынып жетекшісі Султанова А.С

10 «Ә» сынып жетекшісі Ағышаева М.Б

10 «Б» сынып жетекшісі Нұрболат Ұ

10 «В» сынып жетекшісі Дукенов С.Б

Атап айтатын болсақ олар: 

Әдістемесі: «Қызығушылық  картасы» оқушылардың қызығушылығын, қабілетін айқындау сауалнаманың нәтижесіне сүйене отырып 10 «А» сынып 77%, 10 «Ә»   сынып 80%, 10 «Б» 63%, 10 «В» 83% сынып   оқушылардың  қызығушылығы айқын және өте айқын екені байқалды және өздерінің таңдаған пәніне сәйкес келетіні анықталды.

Оқушылардың   сыныптағы мәртебесін және қарым-қатынасын анықтау үшін «Социометрия» әдістемесі жүргізілді.

10 «А» сынып 5 оқушы 38,46% “ жұлдыз”; 38,46 % 5 оқушы  “қалаулылар”;  38,46 5 оқушы “ қабылданғандар; 6% 1 оқушы “шектеулілер”

10 «Ә» сынып   4 оқушы 36% “ жұлдыз”; 18 %  2 оқушы   “қалаулылар” 36%;      4 оқушы “ қабылданғандар ; 1  оқушы “шектеулілер  10% ”

10 «Б» сынып    1 оқушы 6.25 % “ жұлдыз”;   50 %  8 оқушы   “қалаулылар”;  31,25%   6 оқушы “ қабылданғандар; 12,5% 2 оқушы “шектеулілер” 

Қазан айында оқушыларды біріктіру, топпен жұмыс жасауға ықпал ету үшін тренинг «Біз біп топпыз» жүргізілді және оқудағы қиындықтарды және бейімделу ырғағын ынықтау мақсатында сауалнама алынды. «Мен және Сынып»   психологиялық сағат өткізілді. Қараша айында  оқушылардың   жағдаяттық  және тұлғалық қобалжу деңгейлерін анықтау мақсатында «Стилберг-Ханина әдістемесі» қолданылды, талдау жасалынып үрей деңгейі жоғары бар оқушылармен түзету жұмыстары жасалынды.

  Оқушылардың 10 сыныпқа бейімделуі жақсы деңгейде өтуде, сыныптағы хал ахуал жағымды, оқушылардың өзара қарым-қатынастары жақсы деңгейде, оқушылар сыныпқа жақсы бейімделіп қоғамдық жұмыстарға тартылды.

Мектеп алды даярлық сыныбымен бірқатар  зерттеу жұмыстары жүргізілді. Мектепке психологиялық дайындығы  анықталды. Саусақ моторикасын, зейін, ойлау, қабылдау және есте сақтау процестеріне диагностика жүргізілді.

Қолданылған әдістемелер:

1. Зейін процесін анықтау
2. «Штриховка» мақсаты: ұсақ қол моторикасын анықтау
3. Қабылдау процессін анықтау
4. Ойлау процессін анықтау

9 сынып оқушылармен мемлекеттік емтихандарға дайындық бойынша жұмыстар жүргізілді.  «Мемлекеттік емтихандарғы тәртіп» жаднама және афирмация, «Агрессиямен күресу және оны басу жолдары» жаттығулар кешені ұсынылды. Оқушылардың өзіндік бағалауы анықталды, «Өзіңе сенімді бол» психологиялық сағат өткізілді. Оқушылардың алаңдаушылық    деңгейі  «Кондашу әдістемесі» жүргізілді.

 Кәсіби анықталу бойынша жүйелі түрде жоспар бойынша біршама жұмыстар жүргізілді. Жұмыс мынандай бағыттар бойынша жүргізілді:

• Диагностика 9-сыныптарда кәсіби бағытын танымдық диагностикасын, қызығушылығын қамтиды.

 Пайдаланылатын әдістемелер: 

1. Табандылықты анықтау Сауалнама № 3
2. Д.Голландтың   тұлғаның типтерін анықтау Сауалнама №4
3. Қызығушылық картасы Сауалнама № 6
4. Оқушыныі депрессиялық деңгейін анықтау Бекка әдістемесі 
5. Сенің кәсіби ой ниетің Сауалнама №1
6. Кәсіби бағыт-бағдар бойынаш  психологилық сағат, кеңес, жаттығулар
7. «Мамандықтар әлемінде» психологиялық сағат
8.  «Табандылғын дамыту» жаттығулар кешені
9.  «Барлық мамандықтар маңызды, барлық мамандықтар қажетті» психологиялық сағат
10. «Мен таңдаған мамандық» психологиялық сағат
11. Ата-аналармен жұмыс (Заңды өкілдері)

Кәсіптік бағдар  берудің   маңызы ата-аналармен жұмыс болып табылады. Ата-аналар, әдетте балалардың өмірі үшін олардың кәсіби жоспарларын анықтауда, мамандық таңдаудың жолдарында белсенді қатысады. Мектеп бітіруші сыныптарда ата-аналар жиналысына қатысып, жеке кеңестер берілді.

Қараша айында   «Мамандықтар әдемінде» психологиялық сағат өткізілді. Психологиялық сабақтың мақсаты: бар білімді өзектендіру және кәсіптер әлемі туралы ақпарат алу арқылы кәсіби жолды таңдауға жауапты көзқарасты қалыптастыру. 

Міндеттері: 1..Оқушыларды кәсіптер әлемімен, мамандық таңдау ережелерімен және еңбек нарығының талаптарымен таныстыру;                                                              2.Оқушыларды мамандық алу үшін білім беру қызметтерінің талаптарымен таныстыру;

Қараша айында  табандылықты анықтау мақсатында сауалнама №3 жүргізілді. 

Қараша айында Оқушыларға табандылық ұғымдары туралы түсінік бере отырып, табанды мақсат қоя білуге дағдыландыру мақсатында табандылықты дамыту жаттығулар кешені жүргізілді.

Желтоқсан айында  Д.Голландтың   тұлғаның типтерін анықтау Сауалнама №4 

Қаңтар айында «Барлық мамандықтар маңызды, барлық мамандықтар қажет» психологиялық сағат өткізілді. Сабақтың мақсаты: оқушыларға болашақ мамандық және оқу бағдарын таңдауда көмектесу, мамандық әлемі және оның ерекшеліктері туралы дүниетанымын кеңейту;оқушылардың өмір туралы, мамандықтар туралы көзқарасын дамыту, алдағы уақытта мамандық таңдауда дұрыс жолда болуына себепкер болу, таңдаған мамандығының өз бейімділігі мен қабілетіне сәйкес келуін нақтылау, өз - өзін танудың жалпы әзірлігін қалыптастыру.

а

Ақпан айында тұлғаның қызығушылықтарын, қабілетін айқындау мақсаты Сауалнама №6 қызығушылық картасы жүргізілді.

9 «А» сынып- 80%   оқушыларда қызығушылығы айқын және өте айқын екені байқалды және өздерінің таңдаған пәніне сәйкес келетіні айқындалды.

9 «Ә» сынып- 78% оқушыларда қызығушылығы айқын және өте айқын екені байқалды және өздерінің таңдаған пәніне сәйкес келетіні айқындалды.

9 «Б» сынып- 57% оқушыларда қызығушылығы айқын және өте айқын екені байқалды және өздерінің таңдаған пәніне сәйкес келетіні айқындалды.

Наурыз айында «Мен таңдаған мамандық» психологиялық сағат

Мақсаты:оқушыларға мамандықтың түрлері, олардың адам өміріндегі маңызы туралы түсінік бере отырып, өз бейіміне сәйкес мамандық таңдай білуіне ықпал жасау; кәсіби бағдар беру; түрлі жаттығулар арқылы таным процестерін дамыту, өз пікірін еркін айтып, өзгенің пікірін сыйлай білуге, жүйелі ойлауға баулу.

Мамыр айында «Сенің кәсіби ой ниетің» сауалнама №1 алынды.

Кәсіптік бағдар бойынша   жұмыстарды қорытындылай келе:

1. Кәсіби бағыт-бағдар бойынша психологиялық қызметінің жоспары жеткілікті деңгейде  жүзеге асырылды.
2. Мектеп жұмысының назарына  қазіргі қоғамның экономиканың қажеттіліктерін ескере отырып, оқушылардың кәсіптік бағыттылығын жүргізу.

Ұсыныстар: Сынып жетекшісіне мектеп бітіруші оқушыларды жаңа мамандықтарымен таныстуры;

Мамандық таңдауда оқушыларға  кеңес беріп көмектесу;

Оқушылардч белгілі мамандықты таңдауға даярлау;

Мамандықтардың сан алуан түрлері бар болғандықтан, әр адамның өзінің қабілетіне не тілегіне қарай таңдалу керектігін түсіндіру;

Белгілі бір мамандық иесі болу әр қалыпты ьұлғаның өмір жолының басты мәні, мағынасы екенін айтып отыру.

Шағын орталықтағы балалардың дамуы назардан тыс қалған жоқ. Шағын орталықтағы тәрбиеленушілердің жұмыс жүйелі түрде қадағаланып келді. 3-5 жастағы балалардың даму ерекшеліктері туралы жаджнама, сабақ барысында  мәдени-гигиеналық дағдыларының қалыптасуын бақылау, сабаққа қатысу, ойлау қабілетін дамытатын  жаттығулардың   қолданылуы, және ата-аналар жиналысында балалардың жас ерекшеліктері туралы баяндама оқылып, «Сіз қандай ата-анасыз» сауалнамасы алынды.

Жоспар бойынша жыл бойы  құқық бұзушылық, суициалды синдромның алдын-алу жұмыстары жүргізілді. Жасөспірімдер арасындағы  зорлық-зомбылықтың және жыныстық жәбірленудің және өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын-алу мақсатында мектепшілік «сенім телефоны», «сенім жәшігі» және оқушылар арасында бопсалаудың алдын-алу мақсатында айына бір рет 5-11 сынып оқушыларымен жасырын сауалнама алынды.  5-11 сынып оқушыларының үрейлену деңгейін анықтау мақсатында «Кондашу», «Филлипс», тесттері, депрессияны анықта үшін «Бекка» тесттері өткізілді.

Сауалнама қорытындысы талданып оқушылармен топтық және индивидуалды түрде әңгімелесулер, түзету жұмыстары жүргізілді. Оған қосымша оқушыларға, «Әлеуметтік желілер» 7 сынып,«ЖИТС туралы білесіңбе ?»  9 сынып, «Буллинг, Кибербуллингтар қалай қорғагамыз?» 8 сынып,   «Қатігездік пен зорлық-зомбылықсыз балалық шақ» 7-сынып, «Біз бақытты боламыз» 5-сынып, «Өмір неткен ғажапсың» (қыздармен жұмыс),  «Қыз қылығымен» (қыздармен жұмыс)  атты әңгімелесулер, тренингтер ­­өткізіліп, презентациялар көрсетілді.

I-II тоқсанда қыздармен және ұлдармен жеке, жас ерекшеліктері, салауатты өмір салты туралы ФЗОЖ кабинетінің медбикесі және педагог-психодогпен әңгімелесу өткізілдік.

Мектебіміздің   түлегі болатын 11 сынып оқушыларымен ҰБТ-ге психологиялық дайынлау мақсатында жылдың басынан бастап балалардың жүйке төзімділігін , моральді тұрақтылығын, адам бойындағы түрлі негативті мінез-құлық типін айқындау мақсатында «Эмоция» тестін, «Бекка әдістемесі» стресске төзімділгін, Өзіңді бақылай аласыңба?  Депрессиялық деңгейін және тұлғаның алаңдаушылық деңгейін анықтау үшін бірнеше сауалнамалар жүргізілді.  

Оқушылардың өзіне сенімділігін арттыру мақсатында  әр апта сайын әртүрлі тренинг, әңгімелесу, жаттығулар өткізілді. ҰБТ-ға дайындалу байланысты бірқатар кеңестер берілд. Емтиханда кездесетін қиындықтардың алдын-алу   жою және дайындық барысында   оқыған мәліметтерді есте сақтаудың тиімді жолдары, ауыса білу ептілігі жайлы жаднама таратылды.  11сынып оқушыларының  ата-аналары ҰБТ-ге  дайындалу үщін  көмек көрсету жөнінде  психологиялық ұсыныстар және сауалнамалардың нәтижелері бойынша  жеке ата-аналармен , оқушыларға бірқатар кеңестер берілді.

Ата-аналармен жұмыс көбінесе ағартущылық бағытта және  жыл бойы ата-аналармен  сұраныс бойынша  жұмыс жүргізілді. «Әлеуметтік желілер» 6-7 сынып ата-аналары және  мектеп оқушыларының даму кезеңдерінің өзекті мәселелерімен таныстыру. 1,5 сынып оқушыларының ата-аналарына мектепке бейімделу ырғағы жайлы,  ал 9,11 сынып оқушыларының ата-аналарына мемлекеттік емтихандарға дайындық туралы және болашақ мамандық таңдауға баяндама оқылып, ата-аналарға кеңестер берілді.

Мектебіміздің педагогикалық ұжымымен жоспар бойынша «Мектепке жаңадан келген мұғалімдермен танысу» сауалнама , «Ұжымдағы психологиялық  ахуал»,  «Аттестациядан өтетін мұғалімдердің және жас мамандардың сабақтарына қатысу» жұмыстары өткізілді.

Салыстырмалы мониторингтен 2021-2022 жылы педагогикалық ахуалы төмендігі байқалды.

Педагогикалық кеңесте «Бірінші сыныпқа бейімделу», «Орта буынға бейімделу», «Кәсіби анықталу» баяндамалар оқылып педагогтерге кеңестер берілді. Жас мамандармен жұмыс назардан тыс қалмады.  Мектепте 15 жас маман бар,оларға арнайы психологиялық қолдау көрсету мақсатында «Жалынды жас маман» жас мамандардың жаңа ұжымға бейімделуіне   психологиялық қолдау жаттығулар кешені, «Жас мамандармен педагогикалық жағдаяттарды талқылау»,  «Жас келсе іске сәт» жас мамандармен психологиялық сағат өткізілді. Жоспар бойынша өткізілген тренингтік  сабақтар, әңгіме, тесттер, сауалнамалар, жаднамалар, педагогикалық жағдаяттар, жас мамандарды оқытып-үйрету процесінде оқушылармен қарым-қатынас жасау, ата-аналар жиналыстарын ұйымдастыру, өзіне деген сенімділіктерін арттырып, педагогикалық ынтымақты, дербесті болуына ықпал етті.

Қорытынды: Талдау қорытындысы бойынша 2021-2022 оқу жылында мектептегі психологиялық қызметтің алдына қойған мақсатын қанағаттандыру осы бес бағыт психологиялық диагностика, психологиялық беру, психологиялық түзету-дамыту,  психологиялық ағарту, психологиялық алдын-алу жұмыстары күшейту керек деп санаймыз. Ал, бірінші және бесінші сынып оқушыларының талдауы кестеде толық көрсетілді. Оқушылардың мектепке «жоғары» бейімделу деңгейі басым болғандықтан психологиялық қызметінің бұд атқарған жұмысы  сәтті деп санауға болады. 2022-2023 оқу жылына жұмыс жоспары құрылып, түзету бағыттағы жұмыс түрлеріне көп назар аудару керек. Қорытындылай келе, психологиялық қызметтің мақсаттары мен міндеттерін келесі оқу жылына қалдыруды жөн деп санадық.

Ұсыныс: Талдау қорытындысын негізге ала отырып, келесі   2022-2023 оқу жылының  жоспарына педагогикалық кеңесіне « Өмірлік қиын жағдайға тап болған оқушылармен жұмыс», «Педагогикалық-психологиялық қолдау» бойынша жұмыстарды  күшейту сұрағын және мектепшілік ата-аналар жиналысында «Оқушының өзін-өзі бағалауын қалыптастыруда отбасының рөлі» сұрағын қарастыруды ұсынамыз.

• Мақсаты: Мектептебі білім беру мазмұны әдістерін жаңартуда, оқушылардың тұлғалық дамуына және мұғалімдердің кәсіби өсуіне психологиялық тұлғыда демеу көрсету;
• Міндеттері:
• Психологиялық денсаулықтың нығаюына қатер тигізетін салдарды анықтау;
• Балалардың жеке тұлға ретінде қалыптасып, оқуда жетістіктерге жетуіне психологиялық-педагогикалық көмек көрсету  (баламен жеке жұмыс, қабілеттігілін анықтау,ауытқудың себептерін анықтап және оларды психологиялық-педагогикалық түзету);
• Баланың қызығушылығвн және оның жан-жақты үйлесімді дамуының міндетін басқара отырып, психо-педагогикалық сүйемелдеуді жүзеге асыру;
• Психологиялық тұрғыда баланың даралық, танымдық мүмкіндіктерінің кеңейуіне көмек көрсету:
• Педагогикалық ұжымдағы психологиялық климатты жандандыруға ықпал ету;
• Ата-аналар мен педагогтарға психологиялық ағартушылық жұмыс жүргізу.
• Күтілетун нәтиже:
• Оқушылардың мектеппен байланысты үрейлерін басу
• Мектепке бейімделуінің қиындықсыз өтуі
• Оқушылардың өзін-өзі  дұрыс бағалауын, өмірлік белсенділігі мен танымдық аясының көтерілуіне, сенімділігінің арттыруына психологиялық тұрғыда ат салысу.
• Балаларды тәрбиелеуде ата-аналардың психологиялық құзыреттілігін көтеру.